چطور اضطراب پرواز را کنترل کنیم

اویوفوبیا (Aviophobia) یا اروفوبیا (Aerophobia) اصطلاح پزشکی ترس از پرواز است؛ نوعی از اضطراب که که درصد خیلی کمی از افراد دچار آن هستند، اما اضطراب عمومی یا استرس حین پرواز میان عموم مردم بسیار شایع‌تر است. به احتمال زیاد در اطرافیان یا آشنایان خود فردی را می‌شناسید که روزهای قبل از پرواز دچار اختلال خواب یا بی‌خوابی شده است. البته این در مورد همه صدق نمی‌کند و افرادی که دچار ترس از هواپیما هستند، احساسات، اضطراب و ترس خود را به شیوه‌های مختلف بروز می‌دهند. جنی متیوز، روان‌درمانگر که در درمان اختلالات اضطرابی متخصص است و کارگاهی را برای افراد گرفتار فوبیای پرواز هم به صورت آنلاین و هم در فرودگاه بین‌المللی مینیاپولیس-سینت پال ایالات متحده امریکا راه‌اندازی کرده است، در این باره چنین نظری دارد: اضطراب در مورد پرواز می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. اگر کسی علائم خفیف ترس از پرواز داشته باشد، ممکن است در مورد پرواز خود احساس ناراحتی کند یا دچار حالت تهوع شود، اما به هر حال با هواپیما به سفر ادامه می‌دهد. افراد با ترس از پرواز شدیدتر ممکن است علائم پروازی همچون حملات اضطرابی، مشکلات تنفسی و ترس شدید را تجربه کنند که شدت این علایم حتی ممکن است آنها را از انجام پرواز منصرف کند.
اگر جزو آن دسته افراد گرفتار فوبیای پرواز هستید و تنها سفر می‌کنید، قطعا نسبت به تجربه این علائم آگاه هستید، آستانه و مرزهای خود را می‌شناسید و اضطراب خود را به اشتراک می‌گذارید و به منظور کاهش استرس پرواز راهکارهایی دارید که برای شما مفید است. اما وقتی با شخص دیگری سفر می‌کنید که دچار فوبیای پرواز است، چه همسر، دوست، والدین یا فرزند، ممکن است احساس کنید برای کمک به او مسیر اشتباهی را می‌روید. پس بهتر است پیش از هر اقدامی از آنها بپرسید چگونه می‌توانید به آنها کمک یا از آنها حمایت کنید؛ چراکه قدم اول باید درست باشد.
برخی افراد ممکن است از شما بخواهند که دست آنها را بگیرید و به آنها یادآوری کنید که نفس بکشند. برخی دیگر ممکن است بخواهند شما کاملاً ساکت باشید. پس بهتر است از قبل بدانید که چگونه می‌توانید از آنها حمایت کنید تا بتوانید حدس و گمان را کنار بگذارید. این به شما کمک می‌کند تا با اعتمادبه‌نفس بیش‌تری به آنها کمک کنید و از پس مسئولیت خود برآیید.
روانشناسی دیگر به نام الیزابت کرین در این باره نظر مشابهی دارد و به همسفران پرواز پیشنهاد می‌کند تا کارهای زیر را انجام دهند: «با صحبت کردن در مورد آن بیش از حد نیاز اضطراب همراهتان را تشدید نکنید. اما اگر فرد آن را مطرح می‌کند و می‌خواهد در مورد آن صحبت کند یا در آن لحظات نیاز به حمایت دارد، بله، آنجا باشید. در غیر این صورت، روی پرحرفی و زیاده‌گویی تمرکز نکنید.»
حال با این مقدمه می‌خواهیم بدانیم چگونه می‌توانیم از عزیزان مضطرب خود قبل، در طول و بعد از یک تجربه پرواز حمایت کنیم؟ و اگر خودمان گرفتار فوبیای پرواز هستیم، چه اتفاقی برایمان می‌افتد و چه رفتارهایی باید داشته باشیم. در اینجا توصیه کارشناسان برای حفظ آرامش و حفظ آن در طول یک پرواز است.

کنترل اضطراب پرواز

1)    در مورد ترس از پرواز با فرد مضطرب صحبت نکنید
اضطراب اغلب با ترس گره خورده است و معمولا چیزی نیست که بتوانید تنها با یک گفت‌وگو بر آن غلبه کنید. به باور متیوز: «بیشتر افراد گرفتار ترس از هواپیما و فوبیای پرواز می‌دانند که سفرشان ایمن است، اما مغز آنها در لحظه فریبشان می‌دهد.» پس سعی نکنید منطق آنها را تغییر دهید، فقط در کنار آنها حضوری آرام داشته باشید و از آنها حمایت کنید.
2) از نظر ذهنی برای پرواز زودتر از موعد آماده شوید
متیوز پیشنهاد می‌کند: «بسیار مهم است پیش از موعد سفر با افرادی که گرفتار فوبیای پرواز شدید هستند، صحبت و به آنها کمک کنیم تا برنامه‌ای برای مدیریت اضطراب خود داشته باشند، به طوری که مایل به ادامه پرواز باشند.» «همچنین می‌توانیم آنها را تشویق کنیم تا در مورد داروهای پیشنهادی برای کاهش استرس پرواز با پزشک خود صحبت کنند.» هم متیوز و هم کرین تاکید می‌کنند که آگاهی داشتن همسفر گرفتار ترس از پرواز از جزئیات پروازش اینکه در چه صندلی قرار است بنشیند، کجا در هواپیما قرار دارد، چقدر طول می‌کشدبه آن‌ها کمک می‌کند تا در واقعیت احساس بهتری داشته باشند. در روز سفر، حتماً زود به مقصد برسید تا زمان زیادی برای چک کردن، پیدا کردن پرواز خود و شاید حتی خوردن مقداری غذا در اختیار داشته باشید. متیوز می‌گوید: «وقتی کسی نگران پرواز است، نباید استرس ناشی از دیر رسیدن به پرواز را به اضطراب او اضافه کنید.»
3) با مهمانداران و خدمه هواپیما صحبت کنید
متیوز توصیه کرده است که افراد دچار فوبیای پرواز به خدمه پرواز بگویند که مضطرب هستند. اگر خودشان نمی‌خواهند این کار را انجام دهند، همراه پروازشان می‌تواند اجازه بخواهد تا آن اطلاعات را از طرف پروازکننده به اشتراک بگذارد. متیوز در این باره توضیح می‌دهد: «خدمه پرواز می‌توانند با پاسخ دادن به سؤالات و نگرانی‌ها و بررسی دوره‌ای آن‌ها را آسوده کنند.» 
4) احساسات فرد مضطرب را تأیید کنید 
فرد دچار اضطراب پرواز را به نوشیدن الکل یا استفاده از مواد مخدر به عنوان وسیله‌ای برای کنترل اضطراب خود تشویق نکنید، مگر اینکه پزشک آنها را تجویز کند. حتی ممکن است کافئین برای برخی از پروازها انتخاب نامناسبی باشد. کرین گفت: «نوشیدن کافئین یا الکل، در حین پرواز یا قبل از آن، می‌تواند حالات عاطفی قبل یا در حین پرواز را تشدید کند.» به گفته متیوز: هنگامی که فرد دچار اضطراب پرواز در مورد اضطراب خود صحبت می‌کند، از جایی که درک می‌کنید با او همراهی کنید. هنگامی که فردی مضطرب است، مهم است که قبل از هر چیز دیگری احساس او را تأیید کنید. هنگامی که احساسات شریک سفر خود را تأیید کردید، به آرامی ببینید آیا می‌توانید توجه او را به موضوع دیگری هدایت کنید. هنگام پیشنهاد یک فعالیت، خود را به یک یا دو انتخاب محدود کنید. «وقتی اضطراب تشدید می‌شود، تصمیم‌گیری می‌تواند دشوار باشد. بنابراین به جای اینکه بپرسید: «چه فیلمی را می‌خواهید تماشا کنید؟» سعی کنید بپرسید، «کدامیک بهتر به نظر می رسد، X یا Y؟»
5) از بازی‌های مثبت با بچه‌ها استفاده کنید
اگر با یک کودک مضطرب سفر می‌کنید، کرین پیشنهاد می‌کند که از بازی به عنوان راهی برای آشنایی آنها با تجربه‌ای که خواهند داشت استفاده کنید. یک اسباب‌بازی یا مجموعه‌ای بخرید که به شما کمک می‌کند فرودگاه را به تصویر بکشید و برایش ترسیم کنید که فرودگاه چگونه است، یا لیستی از وسایلی که برای سفرشان بسته‌بندی می‌کنند را فهرست کنید. حتماً اشیاء راحتی، یا آنچه کرین «اشیاء انتقالی» می‌نامد، با خود بیاورید. تمامی بچه‌ها معمولاً یکسری وسایلی دارند که به آنها آرامش می‌دهد. کرین در این‌باره می‌گوید: « «آن شیء هر چه باشد - عروسک مخصوص یا حیوان عروسکی یا پتو - به هر حال، آن را با خود در پرواز بیاورید.»
6) تمام گزینه‌های سرگرمی را بیاورید
به گفته متیوز: «شما می‌خواهید با آماده شدن برای انجام فعالیت‌هایی در هواپیما به مسافر دارای فوبیای پرواز کمک کنید تا سرگرم باشد.» در حالی که بیشتر پروازها دارای امکانات و وسایل سرگرمی در طول پرواز هستند، اما تضمینی نیز در این رابطه وجود ندارد. بنابراین مطمئن شوید که سرگرمی‌های مورد نیاز خود از جمله یک کتاب، یک پادکست دانلود شده در تلفن همراه و نظایر اینها را همراه دارید. اینها همه چیزهایی هستند که بزرگسالان می‌توانند و باید خودشان آماده کنند. 
کرین همچنین توصیه می‌کند، به‌ویژه برای کودکان، صداهای دوطرفه یا موسیقی دوطرفه را دانلود کنید؛ منظور صدایی است که در هدفون بین گوش چپ و راست متناوب شنیده می‌شود. این نوع صدا از نظر علمی به آرام کردن اضطراب کمک می‌کند و ابزاری ساده برای کمک به اضطراب پرواز است.
7) با الگو گرفتن هر موفقیتی را جشن بگیرید
به عنوان یک همسفر فرد مضطرب، هنگامی که در هواپیما هستید، خود را آرام کنید. با این کار احتمالاً همراه مضطرب سفر شما بهتر بتواند همین کار را انجام دهد. یادتان باشد که این ایده خوبی است که هر موفقیتی را در جهت غلبه بر ترس از پرواز جشن بگیرید. به گفته متیوز: «حتی اگر آنها در تمام مدت مضطرب بودند، ما می‌خواهیم این واقعیت را جشن بگیریم که آنها چیزی را که واقعاً برایشان سخت بود، از سر گذراندند. از آنها بپرسید چه چیزی برای آنها خوب بوده و چه چیزی برای آنها خوب نبوده است. این به آنها کمک می‌کند تا تجربه خود را پردازش کنند و برای دفعه بعد که پرواز می‌کنند، آمادگی بهتری داشته باشند.»

8) شرایط تغییر یا تعدیل برنامه‌های پس از پرواز را فراهم کنید
به گفته متیوز: «استرس و اضطراب بر بدن ما تأثیر می‌گذارد، بنابراین مهم است که در صورت نیاز، بر اساس احساس فرد دچار ترس از پرواز، تغییراتی در برنامه‌های سفر انجام دهیم.» «اضطراب می‌تواند باعث شود فردی احساس خستگی و فرسودگی کند؛ بنابراین ممکن است پس از پرواز نیاز به استراحت یا چرت زدن داشته باشد. عده‌ای ممکن است به دلیل اضطراب نتوانسته باشند، غذا بخورند؛ بنابراین ممکن است نیاز داشته باشند بلافاصله پس از فرود غذا بخورند. برخی دیگر ممکن است مدتی طول بکشد تا اشتهای خود را بازگردانند. پس فقط انعطاف‌پذیر باشید.»
9) نیازهایتان را نادیده نگیرید
هنگامی که همراه فردی هستید که گرفتار فوبیای پرواز است و قرار است از او حمایت ‌کنید، مهم است که به نیازهای خود نیز توجه داشته باشید. به پیشنهاد متیوز: «اگر گرسنه هستید، استراحت کافی ندارید یا بدنتان هیدراته نیست، ممکن است صبر و شفقت لازم برای کمک به فردی که اضطراب را تجربه می‌کند، نداشته باشید.» به این ترتیب ممکن است پس از پرواز، طیف وسیعی از احساسات همچون ناامیدی، ناراحتی، ترس، غم و یا حتی مجموع اینها را تجربه کنید. پس احساس خود را بشناسید و مراقب خود باشید. چنانچه از همراهی با فرد گرفتار فوبیای پرواز دچار هر یک از این حالت‌ها می‌شوید، پس بهتر است پیش از شروع سفر، زمانی را برای پردازش احساسات خود اختصاص دهید.
10) چنانچه هر دو مضطرب هستید، از قبل برنامه‌ریزی مشترکی داشته باشید
به گفته متیوز: «اگر هر دوی شما مضطرب هستید، از قبل درباره اینکه چگونه می‌توانید بدون اضافه کردن اضطراب بیشتر از یکدیگر حمایت کنید، صحبت کنید.» اگر فیلم ساقدوش‌ها را دیده باشید، ممکن است صحنه دو زن مضطرب در هواپیما را به خاطر بیاورید که به اضطراب یکدیگر دامن می‌زنند. قرار بگذارید که موضوع گفت‌وگوی خود را بر احساس خود در مورد پرواز متمرکز نکنید. انتخاب کنید تا در مورد برنامه‌های سفرتان صحبت کنید تا برای هر دوی شما موضوع مشترک دیگری وجود داشته باشد تا بتوانید روی آن تمرکز کنید.»

www.travelandleisure.com